REDAKCJA POLSKA
Prezes zarządu
Andrzej-Piotr Studziński
Dyrektor publikacji
Stefan Zgliczyński
Redaktor naczelny
Przemysław Wielgosz
Z-ca red. naczelnego
Zbigniew Marcin Kowalewski
Zespół redakcyjny
Tomasz Bohajedyn, Ewa Jasiewicz, Aneta Jerska, Michał Kozłowski, Magda Qandil, Dariusz Zalega
REDAKCJA FRANCUSKA
Dyrektor publikacji
Serge Halimi
Redaktor naczelny
Maurice Lemoine
Z-cy red. naczelnego
Martine Bulard, Philippe Rivière, Anne-Cécile Robert
Zespół redakcyjny
Alain Gresh, Philippe Rivière, Pierre Rimbert, Dominique Vidal
Zebrane w tym tomie teksty traktują o tym samym, o czym traktowały teksty zebrane w dwóch moich wcześniejszych książkach – Kapitalizm drobnego druku(Warszawa 2014) i Inny kapitalizm jest możliwy (Warszawa 2015). O współczesnym kapitalizmie, o jego polskiej odmianie oraz o zapomnianych wartościach, takich jak równość, empatia i solidarność. Cechą tekstów zawartych w tym tomie jest ich zaangażowanie etyczne. Dotyczy ono przede wszystkim mojej niezgody na formę, jaką przybrał współczesny kapitalizm. W tym sensie zatrzymanie procesów degrengolady dzisiejszego kapitalizmu musi być ściśle związane z zatrzymaniem procesów degrengolady liberalizmu. W moim przekonaniu tylko ponowne zbliżenie się liberalizmu do ideałów socjaldemokratycznych może uratować tę doktrynę przed ostateczną klęską. Zdaję sobie sprawę jak bardzo jest to niepopularny sąd wśród liberałów polskich zainfekowanych złą tradycją liberalizmu spod znaku Hayeka i Friedmana. Być może potrzebują oni więcej czasu, aby wreszcie zrozumieć, że tradycja ta okazała się ślepą uliczką.
O rewolucji: 1905, 1917 to zbiór tekstów Róży Luksemburg zainspirowanych i poświęconych wybuchom społecznym w Imperium rosyjskim na początku XX w. – rewolucjami 1905 i 1917 r. W pierwszej w nich autorka uczestniczyła, angażując się w działalność polskiej socjaldemokracji w Warszawie, za co zapłaciła carskim więzieniem. Początek drugiej śledziła zza krat więzienia niemieckiego, w którym odsiadywała wyrok za sprzeciw wobec I wojny światowej. W pisanych na gorąco tekstach wykracza daleko poza doraźną publicystykę, umieszczając wydarzenia rewolucyjne w szerokim kontekście teoretycznym jaki tworzą jej oryginalne analizy historycznych tendencji kapitalizmu, wojny imperialistycznej, specyfiki Rosji oraz kryzysu i wyzwań stojących przed lewicą. Dzięki temu O rewolucji: 1905, 1917 jest nie tylko świadectwem wydarzeń kluczowych dla historii XX w., ale zachowuje aktualność także dziś. Po pierwsze, dlatego że współczesny kapitalizm z jego władzą korporacji, atakiem na prawa społeczne i nieograniczoną „wojną z terroryzmem” przypomina ten z początków minionego stulecia. Po drugie, bo coraz wyraźniej widać, że mechanizmy akumulacji kapitału stanowią zagrożenie dla zdobyczy demokracji, a zależność ta była jednym z najważniejszych wątków myśli polsko-niemieckiej rewolucjonistki. Po trzecie wreszcie, dlatego że upadek socjaldemokracji zmusza współczesną lewicę do szukania narzędzi teoretycznych i strategii politycznych zdolnych stawić czoła tej sytuacji. Dzieło Róży Luksemburg znakomicie spełnia tę rolę.
W miarę jak kopiemy, wiercimy i odsłaniamy pokłady ziemi, by dostać się do mineralnych bogactw naszej planety, zasoby mineralne, z których korzystamy – te przybierające postać złóż, które najtaniej jest wydobywać i przetwarzać – stopniowo się wyczerpują. W ciągu dziesięcioleci pozbywamy się skarbów, których wytworzenie zajęło Ziemi miliony czy nawet miliardy lat. Próby wprowadzania recyklingu i powtórnego użycia zasobów są obiecujące – ale czy wystarczą? Ugo Bardi, naukowiec i pisarz, przedstawia w swojej książce porywającą historię procesu formowania się minerałów, stworzonych przez nie imperiów, wojen i cywilizacji, a także potężnego przemysłu, który rozwinął się w związku z nimi i który zdradza dziś pierwsze oznaki upadku, w miarę jak spadają jego zyski, a zwiększa się powodowane przezeń zanieczyszczenie. Książka ukazuje również ciemną stronę górnictwa: zniszczone krajobrazy, zanieczyszczone ekosystemy i wpływ na zmianę klimatu. Po tym, jak doszczętne splądrowaliśmy Ziemię, wkraczamy w nową epokę – którą Bardi, korzystający z badań największych ekspertów z dziedziny badań nad minerałami, opisuje z niezwykłą przenikliwością.
Rozwijana od lat 40. XX wieku przez autorów i autorki skupionych wokół nowojorskiego miesięcznika Monthly Review, teoria kapitału monopolistycznego oferuje analizę kapitalizmu realnego – fundamentalnie odbiegającą od wolnorynkowych wizji kreślonych w tekstach ekonomistów głównego nurtu. Koncepcje Paula M. Sweezy’ego, Paula M. Barana, Leo Hubermana, Harry’ego Magdoffa, Samira Amina czy Johna Bellamy’ego Fostera nigdy nie straciły na znaczeniu, ale dziś są aktualne jak nigdy dotąd. W polskiej debacie o kryzysie i kapitalizmie dramatycznie brakuje perspektywy skupiającej się na systemowych przesłankach finansjeryzacji, globalizacji czy władzy wielkich korporacji. Książka niniejsza ma za zadanie wypełnić tę lukę. Składają się na nią artykuły omawiające różne aspekty teorii kapitału monopolistycznego, jej historię, wpływ, a także prezentujące jej współczesne nurty. Redaktorzy tomu wybrali teksty Paula M. Sweezy’ego, Johna Bellamy’ego Fostera, Samira Amina, Jana Toporowskiego, Jerzego Osiatyńskiego i Mary V. Wrenn, a jeden z nich przeprowadził obszerne wywiady z J. B. Fosterem i Henrykiem Szlajferem.